Gramofon jest dalszym udoskonaleniem fonografu Edisona. Jego twórcą był amerykański wynalazca Emil Berliner , a za datę jego powstania przyjmuje się rok 1887.
W Polsce popularnym słowem na to urządzenie był adapter.
Berliner wprowadził w fonografie następujące zmiany:
- zastąpił cylinder okrągłą płytą, na której drgający z membraną rylec żłobił rowek spiralnie do środka płyty,
- zmienił ustawienie membrany, przez co rylec żłobił płytę nie wgłębnie, lecz poziomo.
Płyty wykonywano początkowo z cyny, później z twardej gumy, aż wreszcie z tworzyw sztucznych (głównie polichlorku winylu). Ich ogromną zaletą było to, że można było z nich wytwarzać "niezliczoną" ilość kopii.



Od 1925 roku zaczęto stosować w gramofonach silniczki elektryczne, które zastąpiły napęd korbowo-sprężynowy, a niedługo później dodano do nich głośnik.
Chociaż od kilkunastu lat królują płyty CD, to gramofony nadal są produkowane, tak dla koneserów muzyki (przy cenach kilkudziesięciu tysięcy złotych), jak i modnej muzyki klubowej.