Linoryt 3D

Linoryt to technika graficzna, w której wykonujemy matrycę żłobiąc obraz w linoleum, pokrywamy go następnie farbą drukarską, a po przyłożeniu i dociśnięciu papieru otrzymujemy odbity obraz.



Zobacz film pokazujący proces tworzenia matrycy, nanoszenia farby i otrzymywania odbitek.




Jak więc było widać, linoryt w praktyce szkolnej oprócz praco- i czasochłonności ma jedną podstawową "wadę" - użycie ostrych narzędzi.
A gdyby tak wyeliminować "ostre", a na dodatek skrócić czas pracy z jednoczesnym podniesieniem możliwości i atrakcyjności zajęć? Możliwości takie daje "linoryt 3D", w którym tworzenie matrycy zajmuje się drukarka 3D.


To doskonały temat STEAM, łączący sztukę z nowoczesnymi technologiami.

Jak otrzymać "linoryt 3D"?

1. Tworzymy obrazek dla matrycy

Obraz na linoryt można tworzyć ręcznie na kartce, jak i w programach graficznych, przy czym zdecydowanie powinny to być programy tworzące grafikę wektorową (całkiem niezłe linoryty otrzymali uczniowie tworzący obraz z Autokształtów w Wordzie). Wydaje się, że z wielu powodów preferowany powinien być rysunek ręczny.
Należy pamiętać, aby ostatecznie był on dobrze zaczerniony i miał wyraźnie, ostre kontury.

2. Przenosimy obraz "do komputera"

Jeśli obraz na linoryt nie był tworzony w programie graficznym tylko ręcznie, to trzeba go "przenieść do komputera" (zdjęcie lub skan). Możemy później dodatkowo wykonać szereg działań, takich jak: skalowanie, retusz naszej pracy, itp.

3. .jpg na .stl

Jest wiele możliwości konwersji obrazka (jpg czy png) na format stl dla drukarki - już zainstalowane programy (np. 3D Builder czy jakiś slicer (np. Cura) lub konwertery online, z których bardzo pozytywnie wyróżnia się imagetostl.com. Dlaczego on? Bo nie "dobija" nas nadmiarem parametrów do ustawienia, oferując tylko kilka najpotrzebniejszych, ale przede wszystkim pozwala na podgląd 3D efektu konwersji w interaktywnym oknie.
Link: imagetostl.com (otworzy się w nowej karcie)

Pierwszy obrazek to fragment ekranu z imagetostl z ustawieniami dla pliku stl. Warto powiedzić ich o wpływie na otrzymany model 3D:
Tool - domyślnie Standard, ale warto sprawdzić też Extrude, który to wybór daje ostre i wyraźne krawędzie niewielkim kosztem detali na naszym obrazie (widać to na drugim obrazku po prawej),
Lock aspect ratio - powinno być zaznaczone, jeśli będziemy zmieniać wymiary,
Invert Output - jeśli zaklikane, to nasz obraz będzie "wystawał" ponad podstawę, to on będzie pokrywany farbą i odbijany na papierze, a jeśli nie zaznaczymy Invert, to wszystko będzie później czarne, a nasz obraz będzie wgłębieniem, który na odbitce zostawi biały papier,
Width (mm) - długość naszego modelu,
Height (mm) - szerokość naszego modelu,
Depth (mm) - "głębokość" naszego modelu (ile mm będzie wznosił się nad podstawę,
Add Base (mm) - wysokość podstawy pod nasz model,
Convert to .OBJ! - po kliknięciu dostaniemy podgląd 3D naszego modelu i możliwość pobrania go w formacie stl.


4. Druk 3D

Dochodzimy do wielkiej zalety linorytów 3D - efekt osiągniemy w bardzo szybkim czasie (jak dla druku 3D). Czas druku "typowego" linorytu (np. 15 cm x 12 cm) trwa od kilkudziesięciu minut do 2-4 godzin).
Jeśli nie ustawiono maksymalnej "głębokości" litofanu w programie do tworzenia pliku stl, to koniecznie trzeba to zrobić w programie obsługującym drukarkę (przypomnijmy: 3-3,5 mm dla np. PLA i 4-4.5 mm dla żywic).
.

5. Farba -> papier -> linoryt

Najbardziej wyczekiwana chwila! Tutaj trzeba napisać jedno - eksperymenty z "jakimiś farbkami i pędzelkami" są do niczego! Jeśli chcemy otrzymać przynajmniej zadowalający efekt musimy użyć farby drukarskiej (ok. 20 zł tubka 20 ml) i gumowego wałki do rozprowadzania farby (ok. 25 zł).
Jest oczywiste, że prawdopodobnie pierwsze linoryty będą miały różne mankamenty, ale tak właśnie zdobywa się doświadczenie - za każdym razem wiadomo już, czego należy unikać, a co poprawić.

Uwagi

Nie należy się zbytnio przejmować wyraźną fakturą ostatniej warstwy wydruku - "porządne" nałożenie farby (tylko bez przesady) da i tak w pełni czarny kolor (można też "majstrować" ustawieniami Last layer extrusion width lub w ostateczności przetrzeć papierem ściernym).



Przykłady


Poniżej kilka filmików i zdjęć dotyczących linorytów 3D.

Ten przykład pokazuje, że nie powinno się przesadzać z nadmiarem szczegółów na obrazie do linorytu.





Tutaj przykład można by rzec "negatywu" - główne elementy obrazu będą na wydruku wgłębieniami - nie zostaną pokryte farbą, a na odbitce będą "białe".